ЭПИСТОЛАЛЫҚ ҚҰЖАТТАР БАЙЛАРДЫ ТӘРКІЛЕУ МӘСЕЛЕСІ ТАРИХИ ДЕРЕК РЕТІНДЕ (ХХ Ғ. 20-30 ЖЫЛДАРЫ)
Keywords:
архив, дереккөз, тәркілеу, қаулы, эпистоляр, құжаттар.Abstract
Кеңес дәуірінде Қазақстан тарихына қатысты архив құжаттары мен ресми материалдар негізінде жазылған, бірақ кеңестік саясатқа сәйкестендірілмеген тәжірибелік материалдар жеткілікті болды. Үстемдік ететін «әдістемелік периметрдің» авторлары ХХ ғасырда үкімет жүргізген аграрлық реформаларды, оның ішінде Қазақстан экономикасын дағдарысқа ұшыратқан байларды, кулактарды тәркілеу мәселелерін сипаттады. Бұл «іздеу процедурасы» кезінде авторлар алдын ала дайындалған схемалар мен стереотиптерге қайшы келетін деректі материалдарды елемеді. Ең құнды дереккөздердің бірі – эпистолярлық құжаттар, халықтан түскен арыз-шағымдар, хаттар болып табылды. ХХ ғасырдың 20–30-жылдарында Қазақстанда байларды тәркілеу және шаруаларды күштеп ұжымдастыру саясаты кеңінен орын алды. Кеңес өкіметінің партия, кеңес органдарына түсіп жатқан арыз-шағымдарда, халықтың күнкөріс көзі болып отырған малынан айырудың сан-алуан тәсілдері және оның барысында орын алған зорлық-зомбылықтар баяндалады. Жұмыстың мақсаты қолдан жасалған саясат ретінде ірі қазақ байларын күшпен жоюды мақсат еткен тәркілеу мәселесін архив құжаттары негізінде зерттеу болып табылады. Түптеп келгенде, бұл шара Қазақстанда кеңес өкіметіне қарсы қозғалыстардың өріс алуына негіз қалады. Жұмыстың міндеті ХХ ғасырдың 20–30-жылдарындағы халықтың мал-мүлкін тәркілеу туралы партия, кеңес органдарына, құқық қорғау мекемелеріне жазған арыз-шағымдарын тарихи дереккөз ретінде талдау болып табылады. Архив құжаттары мен хаттарына байланысты жасалған ғылыми тұжырымдар мен зерттеу нәтижелері оның кеңестік дәуірдегі орны мен рөлін анықтауға көмектеседі. Сонымен қатар, бұл зерттеу қазақ халқының ХХ ғасыр басындағы тарихында дербес саяси тәуелсіздікке ұмтылу жолдарын анықтауға мүмкіндік береді.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 The editorial staff of the journal follows the copyright law of the Republic of Kazakhstan and relevant international agreements. The authors retain their copyright and provide the journal «Bulletin of Shakarim University. Series of Historical Sciences» right of first publication of the manuscript. The author has the right to copy and distribute the material in any medium and in any format, subject to appropriate reference to the journal. Readers and users can freely copy, distribute and adapt the material, provided that the author of the work is indicated and a link to this journal is provided. Copyright presupposes the integrity and responsibility of each co-author who made a significant contribution to the writing of the article. The author has the right to store his publications in an institutional or other repository of his choice, provided he provides the appropriate link to the journal’s website.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Copyright presupposes the integrity and responsibility of each co-author who made a significant contribution to the writing of the article.
The author has the right to store his publications in an institutional or other repository of his choice, provided he provides the appropriate link to the journal’s website.
